امام سجاد، امام چهارم شیعیان دارای نسبی عربی و ایرانی است که...
امام سجاد، امام چهارم شیعیان دارای نسبی عربی و ایرانی است که در متن زیر به آن پرداخته شده، سپس دریای لطف و علم حضرت را از سیره ی امام سجاد، در می یابیم.
صورت و سیرت امام سجاد علیه السلام
حضرت دارای شمایل نیکو و از دو خون عربی و آریایی به وجود آمد. در صباحت منظر
هاشمی و لطف و ملاحت ایرانی جمع کرد .
در صورت شبیه به جدش علی علیه السلام و خلقاً و منطقاً مانند جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله و پدرش شاه ولایت ،عمویش حسن علیه السلام و پدرش حسین علیه السلام بود و در عبادت اعبد و اتقی اهل زمین در آن عصر بود و به اتفاق ارباب میر و امیر تواریخ شب ها و روزها هزارها رکعت نماز می خواند (1)
امام زین العابدین علیه السلام مانند جدش به آبادی نخلستان ها و حفظ صدقات پیغمبر صلی الله علیه و آله و امیر المومنین علیه السلام می پرداخت و چای هر نخلی دو رکعت نماز می خواند و در موقع نماز مانند بنده ذلیل در مقابل مولای جلیل می ایستاد.
در سفر حج 20 روزه از مدینه تا مکه می رفت و بلند با صدای رسا مردم را بوسیله قرآن هدایت و ارشاد می نمود . به قدری آهنگ الحانش جالب بود که پرندگان به اطراف او پرواز می کردند.
چرا فرزندان حسین علیه السلام همه به نام علی بودند؟
از اوراق تاریخ و اخبار چنین به دست می آید که امام حسین علیه السلام به سبب دوستی و علاقه ای که به پدرشان داشت نام فرزندان پسر خود را علی گذاشتند. چرا که ایشان در زمانی بودند که امیرالمومنین بر منابر لعن می شدند.
والدین امام سجاد علیه السّلام
پدرش، رادمردیکه دنیای بشریت او را مظهر غیرت و حمیت وسالار فداکاران عالم می شناسند، حضرت ابی عبدالله حسین است و مادرش شهربانو ملکه ایران دختر یزدگرد است که دست قدرت او را از ایران دست به دست به مدینه رسانید.
عمر می خواست با او همانند دیگر کنیزان رفتار کند ، اما امیر مومنان نگذاشت و فرمود که سنت پیامبر خداست که با بزرگ زادگان به بزرگی رفتار کنید، عمر هم شهربانو را به ایشان بخشید و ایشان هم بانو را با موافقت خودش و انتخابش به حضرت حسین بن علی علیه السلام عقد بست.
شهربانو خوابی دیده بود که همین ازدواج و پیوستگی رحمش به صلب پیامبر صلی الله علیه و آله تعبیر گردید و این بانوی ایرانی و ملکه اسلامی در دوران زناشویی و زندگانی بسیار معزز و محترم و مورد نهایت علاقه خاندان ولایت و مکتب امامت بود و یگانه فرزندی که از آن به دنیا آمد، همان امام سجاد علیه السلام بود که ابوالائمه بوده و 9 نفر از ائمه دین و تربیت شدگان مستقیم مکتب نبوی از رحم ملکه شریفه به وجود آمده اند و داستان شهربانو را در کتب تاریخی ثبت کرده اند. (2)
دریای بیکران لطف
در احوالات حضرت زین العابدین امام سجّاد علیه السلام آمده است که یکی ازدشمنان آن حضرت به نام اسماعیل بن هشام مخزومی ، حکمران مدینه بود که دشمنی فراوانی نسبت به خاندان پیامبر و امام زین العابدین علیهما السلام داشته و به صورت آشکار به امیرالمومنین صلوات الله علیه ناسزا و اهانت می نموده است. هنگامی که ولیدبن عبدالملک خلافت را در دست گرفت ، اسماعیل را به خاطر کدورت ها و اختلافاتی که در گذشته داشتند از مسند عزل کرده و دیگری را به حکمرانی مدینه گمارد و به وی پیغام داد که اسماعیل را در میان مردم حاضر کرده تا هر که حقّی از او طب دارد بستاند .
اسماعیل به دلیل ظلم ها و اذیّت هایی که به امام سجّاد علیه السلام داشت ، می گفت : من بیش از همه به خاطر علی بن الحسین بیمناکم چون او انسانی صالح و نیکوست و خلیفه شکایت وی را علیه من می پذیرد. اما بر خلاف تصوّر وی امام سجّاد علیه السلام به نزد اسماعیل تشریف برده و با روی خوش و حسن چهره با او برخورد کرده و به او تذکّر دادند که اگر کمکی لازم داشته باشد از او دریغ نمی دارد . و به آن دشمن دیرینه شان فرمودند : « … آن چه برایت پیش آمده موجب ناراحتی ام شده هر چه می خواهی و هر کار داری آن را از ما بخواه » او در مقابل این اخلاق نیکو و بزرگواری امام سجاد علیه السلام متحیّر شده و به امام علیه السلام عرض کرد : خدا خوب می داند رسالت خویش را به چه کسی بسپارد. (3)
گفتگوی پیرمرد شامی و امام سجاد
پیرمردی [شامی] آمد و به نزد زنان و خاندان امام حسین(ع) که در محل نگهداری اسرا بودند رفت و گفت :خدا را شکر که شما را کشت و هلاک نموده و شهر ها را با کشتن مردان شما امن نمود و امیر المومنین (یزید) را بر شما مسلط گردانید!!!
امام علی بن حسین سجاد (ع) به او فرمودند : ای پیرمرد آیا قرآن خوانده ای؟
پیرمردگفت : آری
حضرت فرمودند : آیا این آیه را دیده ای که می فرماید:
«قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی»
یعنی: «ای پیامبر بگو برای انجام رسالت خویش از شما مزدی نمی خواهم مگر نیکی و محبت به خویشاوندانم» (4)
پیرمرد گفت: این آیه را خوانده ام.
امام سجاد فرمودند: ای پیرمرد، خویشاوندان پیامبر ما هستیم، آیا در سوره بنی اسرائیل این آیه را نخوانده ای که می فرماید : «و آت ذا القربی حقه» یعنی حق خویشاوندان را ادا کن. (5)
پیرمرد گفت: این آیه را خوانده ام.
امام سجاد (ع) فرمودند: ای پیرمرد ، ما همان خویشاوندان هستیم ، آیا این آیه را خوانده ای: «و اعلمو انما غنمتم من شی فان لله خمسه و للرسول و لذی القربی»
یعنی: بدانید هر آنچه که از غنیمت ها بدست می آورید یک پنجم آن حق خدا و پیامبرش و خویشاوندان است. (6)
پیرمرد گفت : آری [خوانده ام]
امام سجاد (ع) فرمودند: ای پیرمرد ما همان خویشاوندان هستیم و آیا این آیه را خوانده ای:
«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»
یعنی: همانا خداوند اراده نموده که هرگونه آلودگی و پلیدی را از شما اهل بیت دور نموده و شما را به نحوی شایسته پاکیزه نماید. (7)
پیرمرد گفت: آن را هم خوانده ام.
سپس امام سجاد فرمودند: ای پیرمرد ما همان اهل بیت هستیم که خداوند آیه طهارت رابه ما اختصاص داد.
راوی می گوید: پیرمرد از گفته خود پشیمان گشته و خاموش شد. آنگاه پرسید: تو را به خدا سوگند، شما همان خویشاوندان پیامبرید که این آیه برای آنان نازل شده؟
امام سجاد (ع) فرمودند: به خدا سوگند بدون شک ما همان خاندان هستیم و به حق جدم رسول خدا (ص) ما همان خویشاوندان هستیم.
راوی می گوید: پیرمرد گریسته و عمامه اش را به زمین زد سپس سرش را به آسمان بلند کرده و گفت: خداوندا من از دشمنان جن و انس آل محمد (ص) بیزاری می جویم، آنگاه از امام سجاد (ع) سوال کرد: آیا راه توبه برای من باز است؟
امام سجاد (ع) فرمودند: آری، اگر توبه کنی خداوند توبه ات را می پذیرد و تو با ما خواهی بود.
پیرمرد گفت: توبه می کنم.
وقتی جریان گفتگوی این پیرمرد با امام سجاد (ع) و توبه ی او به گوش یزید بن معاویه (لعنه الله) رسید دستور داد او را به شهادت رساندند. (8)
منابع
1 مطالب السئول ص 76-فصول المهمه ص 213
2 کمال البصائر
3 اخلاق النبی و اهل بیته صلوات الله علیهم / ص 124
8 کتاب لهوف، سید بن طاووس